Tijdsdruk

Een oud experiment van John Darley en Daniel Batson laat heel mooi zien welke factoren bepalend zijn voor ons gedrag als het gaat om de bereidheid een ander te hulp te schieten die in de problemen zit. De deelnemers aan het experiment waren studenten aan een priesteropleiding. Het experiment vond in twee gebouwen plaats. In het eerste gebouw werd een vragenlijst afgenomen over religieuze persoonlijkheidskenmerken en vervolgens werden de studenten naar het andere gebouw gestuurd.

Een deel van de studenten werd verteld dat ze in het andere gebouw een lezing moesten geven over de Barmhartige Samaritaan en de overige studenten kregen te horen dat ze een verhaal moesten houden over de carrièremogelijkheden na het seminarie. Als je in de Barmhartige Samaritaan-groep zat was de verwachting dat je je eerder hulpvaardig zou opstellen. Ook bouwden de onderzoekers tijdsdruk in. Tegen een deel van de groep werd gezegd dat ze eigenlijk al te laat waren voor de lezing in het andere gebouw, tegen een ander deel dat ze net op tijd waren, en tegen de rest dat ze nog ruim voldoende tijd hadden.

Tussen de twee gebouwen, treffen de studenten één voor één, een hulpbehoevende aan. Slechts 40% van de studenten stopten om te helpen. Het interessante aan dit experiment is dat de bepalende factor voor het wel of niet te hulp schieten niet lag aan welk verhaal men had voorbereid maar aan de mate van tijdsdruk die de student op dat moment ervoer. Als een student het gevoel had zich te moeten haasten, dan liep deze eerder door en besteedde geen aandacht aan de zichtbaar hulpbehoevende. In sommige gevallen stapte de student zelfs over het slachtoffer heen om zich te haasten naar het andere gebouw. Als de student meer ontspannen was en geen (grote) tijdsdruk voelde, dan bood hij graag hulp aan.

Een betere wereld begint daarom met onthaasten. Een betere wereld begint met mindfulness. Ondanks alle beloften van de automatisering en technologie om ons werk en leven rustiger te maken, hebben wij het collectief de afgelopen decennia alleen maar drukker gekregen. We hebben vaak een chronisch gevoel van moeten opschieten: snel eten, snel een boodschapje doen, snel de kinderen ophalen, snel koken, snel je mail checken, snel snel snel.

Er wordt veel van ons gevraagd of beter gezegd, we vragen veel van onszelf. Want dat druk hebben, heeft niet alleen met het werk te maken. Naast onze loopbaan en ambities, willen we ook fit blijven, interessante hobby’s hebben, een bruisend sociaal leven, een gezonde en spannende liefdesrelatie, een harmonieus en blij gezin, avontuurlijke uitjes en vakanties, verdieping in wereldse zaken, en veel afwisseling in het leven. Hierdoor lijkt het leven te versnellen. We proppen meer activiteiten in een uur, meer taken in een dag, meer bezichtigingen in een reis. Elk gaatje van tijd wordt als een voetstap langs de branding meteen weer opgevuld.

Dit alles gaat niet zonder gevolgen. Zeker niet, als het leven nog eens niet verloopt zoals je wilt. De cijfers van de jaarlijkse burn-out gevallen liegen er niet om. En wat denk je van alle andere stress-gerelateerde klachten zoals hartklachten, fysieke (rug)klachten, overgewicht, klachten door roken, drugs- en alcoholverslaving, etc.

Er is meer in het leven dan versnelling. Er is zoveel wat aan ons voorbij gaat in alle haast. Mindfulness laat je ervaren dat je niet persé bijzondere dingen hoeft te doen om nieuwe ervaringen te hebben. Je kijkt slechts met nieuwe ogen. Gewone dingen met bijzondere aandacht benaderen. De gewone minuten, de stilte tussen de geluiden. Mindfulness haalt je uit je hoofd en verankert je in dit moment. Eilandjes van rust en onthaasten gedurende je dag. De minuten van je leven echt te leven. Er ontstaat ruimte en je vizier opent zich voor wat er is, recht voor je neus. Je ziet kansen om het geluk en voldoening te voelen die gepaard gaan met het helpen van een ander. Zo kunnen we voelen dat we leven, van adem naar adem, en dat we voor al onze ambities en doelen, op de eerste plaats mens zijn.